بررسی نقش متغیرهای طبیعی در مکان‌گزینی محوطه‌های باستانی دورۀ روستانشینی مطالعۀ موردی: دشت زیبری در زاگرس مرکزی

پژوهش حاضر به قصد شناسایی پیوند منطقی بین موقعیت محوطه­های دورۀ­ روستانشینی و عوامل محیطی در «دشت زیبری» تدوین شده است. برای انجام دادن این کار، ابتدا ویژگی­های محیطی مؤثر بر مکان­گزینی محوطه­­ها را شناسایی کرده و میزان و چگونگی تأثیر آنها بر موقعیت و پراکنش محوطه­ها را تبیین کرده­ایم. برای شناسایی الگوی پراکندگی استقرارها از رویکرد مدل همبستة تجربی بهره گرفته شد و با گرد­آوری داده­های محیطی و باستان­شناختی، روابط معناداری و همبستگی بین این دو گونه­ متغیر با استفاده از تجزیه و تحلیل­های آماری و محاسبة ضریب همبستگی اسپیرمن ارزیابی شد. بر این اساس، مشخص شد عواملی شامل منابع آب، زمین­های مناسب ­کشاورزی و پوشش مرتعی به ترتیب بیشترین تأثیر را بر مکان­گزینی استقرارگاه­ها داشته­اند. تحلیل حوزۀ جذب زیست- محیطی نیز نشان­دهندۀ وابستگی شدید به زمین­های حاصلخیز کشاورزی در نقاط پرآب دشت در دوره­های روستانشینی آغازین و قدیم و افزایش بهره­گیری از منابع جدید برای پرورش دام در شیوۀ معیشتی جدید در دورۀ روستانشینی میانی است.